Dlaczego warto stosować poplon w ogrodzie?

Zapewne dla wielu działkowców wysiew poplonu po zbiorach to czynność oczywista. Warto jednak przypomnieć sobie dlaczego jest tak ważna oraz kiedy należy go stosować, żeby przyniósł jak najwięcej korzyści naszym ogrodom. Poplon to tzw. zielony nawóz, który rozkładając się w ziemi wzbogaca ją w składniki mineralne i przede wszystkim:

• dostarcza tak ważny dla wzrostu roślin azot (rośliny motylkowe np. wyka, łubin wiążą azot z powietrza, zwiększając jego zawartość w glebie dla przyszłych upraw),

• poprawia strukturę gleby poprzez jej rozluźnienie i napowietrzenie (korzenie roślin poplonowych rozluźniają i napowietrzają glebę, co ułatwia późniejsze zabiegi uprawowe i poprawia retencję wody),

• sprzyja ochronie przed erozją (rośliny okrywające glebę chronią ją przed wymywaniem przez wodę i wywiewaniem przez wiatr, co jest szczególnie ważne w rejonach o lekkich glebach),

• chroni przed zachwaszczeniem i chorobami (poplony konkurują z chwastami o światło i składniki pokarmowe, ograniczając ich rozwój a niektóre np. gorczyca mają również właściwości fitosanitarne)

Jest to więc zielona energia, która jest najstarszym i najbardziej ekologicznym sposobem użyźniania gleby. Na naszych działkach wysiewamy go po głównych zbiorach, najczęściej pod koniec sierpnia i na początku września. Warto jednak wspomnieć, że niektóre rośliny charakteryzują się szybszym przyrostem masy zielonej (np. gorczyca) i dlatego możemy je wysiewać do później jesieni. Oczywiście poplon może mieć wtedy mniejszą objętość, ale nadal przysłuży się użyźnieniu gleby.

Rodzaje poplonu

W zależności od celu uprawy, poplony dzielimy na kilka głównych kategorii:

• poplon ścierniskowy – wysiewany bezpośrednio po żniwach, np. żyta, pszenicy czy jęczmienia. Wysiewa się go zwykle w lipcu lub sierpniu.

• poplon ozimy – siany jesienią i utrzymywany na polu przez zimę, np. żyto ozime, wykę ozimą.

• poplon wsiewany – wprowadzany do uprawy głównej, np. wsiewka koniczyny w zboża.

Z kolei w zależności od potrzeb, poplon może mieć formę:

• zielonego nawozu (np. łubin, wyka, facelia),

• roślin miododajnych (np. gryka, gorczyca, facelia),

• roślin paszowych (np. peluszka, seradela),

• roślin strączkowych wiążących azot (np. łubin, bobik).

Wybór odpowiedniego poplonu

Dobór rośliny poplonowej zależy od kilku czynników:

• rodzaju gleby,

• terminu siewu i planowanego terminu kolejnej uprawy,

• głównego celu (nawóz, pasza, poprawa struktury gleby, miododajność),

• dostępnych maszyn i możliwości agrotechnicznych.

Dla działkowców najlepiej sprawdzą się popularne rośliny poplonowe, które bardzo często występują w sklepach w postaci gotowych mieszanek, co zapewnia bioróżnorodność:

• gorczyca biała – szybko rośnie, tłumi chwasty, ma właściwości fitosanitarne

• łubin – roślina motylkowa wiążąca azot

• facelia błękitna – roślina miododajna, dobrze znosi suszę, poprawia strukturę gleby

• rzodkiew oleista – głęboko korzeni się, poprawiając strukturę gleby

• wyka siewna – bogata w białko, doskonała na paszę.

Kiedy i jak siać poplon?

Biorąc pod uwagę rożnorodność upraw w ogródkach działkowych, pierwsze poplony siejemy już w lipcu. Są to rośliny sadzone po zbiorze głównym, które mają krótki okres wegetacyjny np. koper, rzodkiewka, fasola szparagowa czy szpinak. W sierpniu i wrześniu, gdy faktycznie zabieramy się za przygotowanie działki przed zimą – możemy wybrać rośliny, które mają dłuższy okres wegetatywny. Zmieniające się warunki klimatyczne pozwalają nam cieszyć się ciepłymi dniami nawet do końca października, dlatego spokojnie możemy go siać jeszcze we wrześniu a nawet na początku października.

W ogrodach działkowych poplon po wzroście jest przekopywany jako zielony nawóz lub pozostawiony jako mulcz do rozkładu. Należy jednak pamiętać, że w tym drugim przypadku czeka nas dodatkowa praca na wiosnę. Zanim wsiejemy nasiona pierwszych warzyw trzeba będzie porządnie przekopać grządkę.

Stanisław Czyżowski - ogrodowy Instruktor SSI ROD „Dębniki” w Krakowie